Yazımızda Menfi Tespit davası konusunda kısa ve özet bilgiler sunacağız. Borçlu kişi, üzerine atfedilen borcu ödemeden evvel borçlu olmadığının tespit edilmesi için menfi tespit davası açar. Menfi tespit davası açan kişi, açtığı bu dava sayesinde borçlu olmadığını kanıtlayarak hakkında açılmış icra takibini iptal ettirir. Bu sayede borcu ödemez. Menfi tespit davaları, İcra İflas Kanunu 72. Maddeye göre icra takibinden önce açılabileceği gibi icra takibinden sonrada açılabilir.
İcra Takibinden Önce Açılan Menfi Tespit Davası
Borçlu kişinin icra takibinden evvel menfi tespit dava açabilmesi mümkündür. Bu davanın açılması ise tek bir şarta bağlanmıştır. Borçlu kişi, icra takibi tehdidi ile karşı karşıya kalmalı. Elbette icra takibi tehdidi ciddi olmak zorunda. Bu ciddiyetin sağlanması için alacaklıda borçlu kişinin borcuna yönelik bir belge olması gerekir.
Borçlu kişi menfi tespit davasını açtıktan sonra alacaklı kişi de icra takibini başlatabilir. İcra işlemlerini durdurmak için menfi tespit davası açmak bir işe yaramayacaktır. Fakat mahkeme, alacaklı kişiye olan borcun minimum %15 olmak üzere borçlu kişi tarafından teminat gösterilmesi şartıyla icra takibini durdurabilir. Verilen ihtiyati tedbir kararı %15 teminat gösterildi diye her davada verilmez. İcra İflas Kanunu’nda bu durum hakkında “verilebilir” notu düşülerek tamamen hâkimin takdir yetkisine bırakılmıştır.
İcra Takibinden Sonra Açılan Menfi Tespit Davası
İcra takibinden sonra da borçlu kişi tarafından menfi tespit davası açılabilir. Menfi tespit davasının icra takibinden sonra açılması, icra takibini tek başına durdurmaya yetmez. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasından farklı olarak borçlu kişi borcun minimum %15’nden az olmamak koşuluyla göstereceği teminatta mahkemeden alacaklı kişiye paranın verilmemesini talep edebilir.
Menfi Tespit Davasında Yetkili Mahkeme ve Zamanaşımı
Borçlu kişi açacağı menfi tespit davasını, takibin yapıldığı icra dairesinde açabilir. Bunun yanında davalının ikamet ettiği bölgedeki mahkemede de açabilir. Menfi tespit davalarında görevli mahkeme, sulh hukuk mahkemesidir.
Menfi tespit davalarında zamanaşımı süresi, yapılan takibe itiraz edilmemiş ya da itirazı kaldırılmış olan borçlu kişi, borcunu ödediği tarihten sonra bir yıl içinde mahkemeye başvurarak yaptığı ödemeleri tekrar geri isteyebilir.
